Κυριακή 28 Φεβρουαρίου 2021
Δημήτρης Γκόγκος ή Μπαγιαντέρας (1903 - 1985)...
Ο Δημήτρης Γκόγκος ή Μπαγιαντέρας ήταν ένας σπουδαίος συνθέτης, τραγουδιστής
και εξαιρετικός οργανοπαίκτης... ένας από τους σπουδαιότερους ρεμπέτες.
Πολλά τα αγαπημένα του τραγούδια, με τα οποία μεγαλώσαμε και εξακολουθούμε και
σήμερα να ακούμε και να αγαπάμε. Κάποια από αυτά είναι : «Ζούσα μοναχός χωρίς
αγάπη», «Μέσα στης ζωής τα μονοπάτια», «Αποβραδίς ξεκίνησα», «Σαν μαγεμένο
το μυαλό μου φτερουγίζει», «Ξεκινάει μια ψαροπούλα», «H μικρή από το Πασαλιμάνι»,
«Το τραγούδι της αγάπης»,«Ξαβεργιώτισσα», «Πειραιωτοπούλα», «Παρηγοριά ζητού-
σα κάθε βράδυ», «Αλάνι με φωνάζουν», «To μαναβάκι», «Θα κλέψω μια μελαχρινή»,
«Γυρνώ σαν νυχτερίδα», «Πάντα με γλυκό χασίσι», «Για μια κουτσουκαριώτισσα»,
«Μάτια γλυκά και γαλανά», «Μ' έχεις μαγεμένο», «Να' ναιγλυκό το βόλι», τραγούδι
για τον καπετάνιο Άρη, «Στη σκλαβωμένη Ελλάδα μας», τραγούδι για τον ΕΛΑΣ κλπ.
Το παρατσούκλι «Μπαγιαντέρας», το πήρε το 1925 όταν διασκεύασε και έπαιξε στο
μπουζούκι του κάποια κομμάτια από την οπερέτα του Ούγγρου συνθέτη Έμεριχ Κάλμαν
"Η Μπαγιαντέρα".
Ο Δημήτρης Γκόγκος δουλευτής και ο ίδιος για χρόνια στο λιμάνι του Πειραιά, ζυμωμένος
και ταυτισμένος με την εργατική τάξη, έδειξε από πολύ νωρίς έντονο πολιτικό ενδιαφέρον.
Έτσι λίγο πριν από τον πόλεμο έγινε μέλος του ΚΚΕ και έμεινε πιστός στα ιδανικά του
μέχρι το τέλος. Το 1941, μέσα στην κατοχή, έχασε το φως του, λόγω αβιταμίνωσης.
και εξαιρετικός οργανοπαίκτης... ένας από τους σπουδαιότερους ρεμπέτες.
Πολλά τα αγαπημένα του τραγούδια, με τα οποία μεγαλώσαμε και εξακολουθούμε και
σήμερα να ακούμε και να αγαπάμε. Κάποια από αυτά είναι : «Ζούσα μοναχός χωρίς
αγάπη», «Μέσα στης ζωής τα μονοπάτια», «Αποβραδίς ξεκίνησα», «Σαν μαγεμένο
το μυαλό μου φτερουγίζει», «Ξεκινάει μια ψαροπούλα», «H μικρή από το Πασαλιμάνι»,
«Το τραγούδι της αγάπης»,«Ξαβεργιώτισσα», «Πειραιωτοπούλα», «Παρηγοριά ζητού-
σα κάθε βράδυ», «Αλάνι με φωνάζουν», «To μαναβάκι», «Θα κλέψω μια μελαχρινή»,
«Γυρνώ σαν νυχτερίδα», «Πάντα με γλυκό χασίσι», «Για μια κουτσουκαριώτισσα»,
«Μάτια γλυκά και γαλανά», «Μ' έχεις μαγεμένο», «Να' ναιγλυκό το βόλι», τραγούδι
για τον καπετάνιο Άρη, «Στη σκλαβωμένη Ελλάδα μας», τραγούδι για τον ΕΛΑΣ κλπ.
Το παρατσούκλι «Μπαγιαντέρας», το πήρε το 1925 όταν διασκεύασε και έπαιξε στο
μπουζούκι του κάποια κομμάτια από την οπερέτα του Ούγγρου συνθέτη Έμεριχ Κάλμαν
"Η Μπαγιαντέρα".
Ο Δημήτρης Γκόγκος δουλευτής και ο ίδιος για χρόνια στο λιμάνι του Πειραιά, ζυμωμένος
και ταυτισμένος με την εργατική τάξη, έδειξε από πολύ νωρίς έντονο πολιτικό ενδιαφέρον.
Έτσι λίγο πριν από τον πόλεμο έγινε μέλος του ΚΚΕ και έμεινε πιστός στα ιδανικά του
μέχρι το τέλος. Το 1941, μέσα στην κατοχή, έχασε το φως του, λόγω αβιταμίνωσης.
Κοσμάς Λεοντιάδης
Σάββατο 27 Φεβρουαρίου 2021
Παρασκευή 26 Φεβρουαρίου 2021
Πέμπτη 25 Φεβρουαρίου 2021
Τετάρτη 24 Φεβρουαρίου 2021
Δέκα υπέροχα τραγούδια που ερμήνευσε με την καταπληκτική φωνή της η Γιώτα Λύδια...
1. Νύχτωσε χωρίς φεγγάρι 00:00
2. Συρματοπλέγματα βαριά * 03:04
3. Συ μου χάραξες πορεία 06:27
4. Αχ ας μπορούσα 09:06
5. Πες μου γιατί 12:01
6. Γιατί θες να φύγεις 15:06
7. Η τσιγγάνα η Μαρίτσα 18:30
8. Η όμορφη Σμυρνιά 21:58
9. Θέλω να πάψεις να γελάς, θέλω να κλαις 25:17
10. Χτυπώ νεκροί κι ανοίξτε μου ( Μινόρε μανές ) 28:29
2. Συρματοπλέγματα βαριά * 03:04
3. Συ μου χάραξες πορεία 06:27
4. Αχ ας μπορούσα 09:06
5. Πες μου γιατί 12:01
6. Γιατί θες να φύγεις 15:06
7. Η τσιγγάνα η Μαρίτσα 18:30
8. Η όμορφη Σμυρνιά 21:58
9. Θέλω να πάψεις να γελάς, θέλω να κλαις 25:17
10. Χτυπώ νεκροί κι ανοίξτε μου ( Μινόρε μανές ) 28:29
* Γιώτα Λύδια & Μπάμπης Καζαντζόγλου
1, 3, Απόστολος Καλδάρας
2, Ευτυχία Παπαγιαννοπούλου
4, Γιώργος Κοινούσης
5, 6, 7, Κώστας Βίρβος
8, Βασίλης Σπηλιόπουλος
9, Σταύρος Τζουανάκος
10, Στράτος Παγιουμτζής, Τεμπέλης
Τρίτη 23 Φεβρουαρίου 2021
Κάθε βράδυ πάντα λυπημένη... (Μουσική και στίχοι : Βασίλης Τσιτσάνης, Ερμηνεία : Μαρίκα Νίνου - Βασίλης Τσιτσάνης)...
Κάθε βράδυ πάντα λυπημένη,
κάθε βράδυ βαθιά συλλογισμένη,
πες μου τι σου είπανε για μένα
και τα μάτια σου είναι πάντα βουρκωμένα.
Κάτι κρύβεις μέσα στην καρδιά σου,
το διαβάζω, το βλέπω στη ματιά σου,
μήπως με βαρέθηκες, να φύγω
μη με κάνεις να πεθαίνω λίγο λίγο.
Μη δακρύζεις, πάψε, πλέον φτάνει,
ξέρεις πόσα για σένα έχω κάνει,
ξέρεις πως υπάρχει αντιζηλία
μην ακούς ποτέ την ψεύτρα κοινωνία.
Μαρίκα Νίνου (1918 - 1957)...
Η Μαρίκα Νίνου θεωρείται μία από τις μεγαλύτερες γυναικείες φωνές που πέρασαν από
το Ελληνικό τραγούδι.
Γεννήθηκε το 1918 στον Καύκασο. Ήταν Αρμενικής καταγωγής και το πραγματικό της
όνομα ήταν Ευαγγελία Αταμιάν.
Στην Ελλάδα με την οικογένειά της εγκαταστάθηκαν στην Κοκκινιά. Στα 7 της η Ευαγγε-
λία γράφτηκε στο Αρμένικο σχολείο του Αρμενικού Κυανού Σταυρού «Ζαβαριάν».
Μάλιστα, ο δάσκαλός της την προέτρεψε να μάθει μαντολίνο, το οποίο έκανε, και τελικά
συμμετείχε στην ορχήστρα του σχολείου. Τα φωνητικά της προσόντα φαίνεται ότι τα έδειξε
πολύ μικρή, αφού από μαθήτρια του δημοτικού ακόμη την καλούσαν στην Aρμένικη εκκλη-
σία Άγιος Ιάκωβος στην Κοκκινιά για να ψάλει στις ακολουθίες της Μεγάλης Εβδομάδας.
Το 1939 παντρεύτηκε τον συμπατριώτη της Χάικ Μεσροπιάν, ο οποίος ήταν κλειδαράς
κι είχε ένα μαγαζάκι στην Κοκκινιά. Το 1940 γεννήθηκε ο γιος τους, ο Οβανές, αλλά το
ζευγάρι χώρισε και το 1946 ο Μεσροπιάν έφυγε για την Αρμενία.
Ήδη όμως το 1944, και μετά το χωρισμό της, η Νίνου είχε γνωρίσει τον ακροβάτη και θια-
σάρχη Νίκο (Νίνο) Νικολαΐδη. Στην αρχή η Μαρίκα δούλευε στο ταμείο, αλλά στη συνέχεια
έγιναν με τον Νίνο καλλιτεχνικό ζευγάρι ακροβατικών με το όνομα Ντούο Νίνο και έκαναν
περιοδείες. Αργότερα παντρεύτηκαν και έγινε Ευαγγελία Νικολαΐδου. Το όνομα Μαρίκα
της το κόλλησε η μάνα του Νίνο, μία θεατρίνα, γιατί παρέπεμπε στη Μαρίκα Κοτοπούλη.
Το επίθετο Νίνου ήρθε από τον Νίνο τον ακροβάτη και, έτσι, η Ευαγγελία Αταμιάν έγινε
Μαρίκα Νίνου. Το 1947 μπήκε στο σχήμα κι ο γιος της, ο Οβανές, οπότε μετονομάστηκε
σε Δυόμισι Νίνο. Στις παραστάσεις τους, η Μαρίκα έλεγε και κανένα λαϊκό τραγούδι.
Τον Οκτώβρη του 1948, ο Στελλάκης Περπινιάδης την πήρε κοντά του για τραγουδίστρια
στο κέντρο «Φλόριντα» της Λεωφόρου Αλεξάνδρας, όπου και της έμαθε τα μυστικά του
τραγουδιού.
Η συνεργασία της με τον Βασίλη Τσιτσάνη το 1949 στο κέντρο «Τζίμης ο Χοντρός» υπήρξε
καθοριστική στη ζωή και των δύο. Τα επόμενα χρόνια συνεργάστηκε στο πάλκο και στη
δισκογραφία με πλήθος σημαντικών λαϊκών συνθετών, όπως ο Μανώλης Χιώτης, ο Γιάννης
Παπαϊωάννου, ο Γιώργος Μητσάκης, ο Απόστολος Καλδάρας κ.α.
Η μακροβιότερη, όμως, και πιο παραγωγική συνεργασία της ήταν αυτή με τον Τσιτσάνη.
Υπήρξε η μούσα, που τον ενέπνευσε όσο καμιά άλλη. Τον Οκτώβρη του 1951 πήγαν μαζί
στην Κωνσταντινούπολη. Μετά το ταξίδι αυτό χώρισαν ξαφνικά και η Μαρίκα πήγε στην
Αμερική, όπου τραγούδησε δίπλα στον Κώστα Καπλάνη επί δύο χρόνια.
Πριν πάει στην Αμερική είχε κάνει στην Αθήνα εγχείρηση καρκίνου, αλλά στην Αμερική
παρουσίασε ραγδαία μετάσταση. Επέστρεψε αμέσως στην Ελλάδα, όπου εργάστηκε για
λίγο με φοβερούς πόνους. Πέθανε, σε ηλικία μόλις 39 ετών, στις 23 Φλεβάρη του 1957.
το Ελληνικό τραγούδι.
Γεννήθηκε το 1918 στον Καύκασο. Ήταν Αρμενικής καταγωγής και το πραγματικό της
όνομα ήταν Ευαγγελία Αταμιάν.
Στην Ελλάδα με την οικογένειά της εγκαταστάθηκαν στην Κοκκινιά. Στα 7 της η Ευαγγε-
λία γράφτηκε στο Αρμένικο σχολείο του Αρμενικού Κυανού Σταυρού «Ζαβαριάν».
Μάλιστα, ο δάσκαλός της την προέτρεψε να μάθει μαντολίνο, το οποίο έκανε, και τελικά
συμμετείχε στην ορχήστρα του σχολείου. Τα φωνητικά της προσόντα φαίνεται ότι τα έδειξε
πολύ μικρή, αφού από μαθήτρια του δημοτικού ακόμη την καλούσαν στην Aρμένικη εκκλη-
σία Άγιος Ιάκωβος στην Κοκκινιά για να ψάλει στις ακολουθίες της Μεγάλης Εβδομάδας.
Το 1939 παντρεύτηκε τον συμπατριώτη της Χάικ Μεσροπιάν, ο οποίος ήταν κλειδαράς
κι είχε ένα μαγαζάκι στην Κοκκινιά. Το 1940 γεννήθηκε ο γιος τους, ο Οβανές, αλλά το
ζευγάρι χώρισε και το 1946 ο Μεσροπιάν έφυγε για την Αρμενία.
Ήδη όμως το 1944, και μετά το χωρισμό της, η Νίνου είχε γνωρίσει τον ακροβάτη και θια-
σάρχη Νίκο (Νίνο) Νικολαΐδη. Στην αρχή η Μαρίκα δούλευε στο ταμείο, αλλά στη συνέχεια
έγιναν με τον Νίνο καλλιτεχνικό ζευγάρι ακροβατικών με το όνομα Ντούο Νίνο και έκαναν
περιοδείες. Αργότερα παντρεύτηκαν και έγινε Ευαγγελία Νικολαΐδου. Το όνομα Μαρίκα
της το κόλλησε η μάνα του Νίνο, μία θεατρίνα, γιατί παρέπεμπε στη Μαρίκα Κοτοπούλη.
Το επίθετο Νίνου ήρθε από τον Νίνο τον ακροβάτη και, έτσι, η Ευαγγελία Αταμιάν έγινε
Μαρίκα Νίνου. Το 1947 μπήκε στο σχήμα κι ο γιος της, ο Οβανές, οπότε μετονομάστηκε
σε Δυόμισι Νίνο. Στις παραστάσεις τους, η Μαρίκα έλεγε και κανένα λαϊκό τραγούδι.
Τον Οκτώβρη του 1948, ο Στελλάκης Περπινιάδης την πήρε κοντά του για τραγουδίστρια
στο κέντρο «Φλόριντα» της Λεωφόρου Αλεξάνδρας, όπου και της έμαθε τα μυστικά του
τραγουδιού.
Η συνεργασία της με τον Βασίλη Τσιτσάνη το 1949 στο κέντρο «Τζίμης ο Χοντρός» υπήρξε
καθοριστική στη ζωή και των δύο. Τα επόμενα χρόνια συνεργάστηκε στο πάλκο και στη
δισκογραφία με πλήθος σημαντικών λαϊκών συνθετών, όπως ο Μανώλης Χιώτης, ο Γιάννης
Παπαϊωάννου, ο Γιώργος Μητσάκης, ο Απόστολος Καλδάρας κ.α.
Η μακροβιότερη, όμως, και πιο παραγωγική συνεργασία της ήταν αυτή με τον Τσιτσάνη.
Υπήρξε η μούσα, που τον ενέπνευσε όσο καμιά άλλη. Τον Οκτώβρη του 1951 πήγαν μαζί
στην Κωνσταντινούπολη. Μετά το ταξίδι αυτό χώρισαν ξαφνικά και η Μαρίκα πήγε στην
Αμερική, όπου τραγούδησε δίπλα στον Κώστα Καπλάνη επί δύο χρόνια.
Πριν πάει στην Αμερική είχε κάνει στην Αθήνα εγχείρηση καρκίνου, αλλά στην Αμερική
παρουσίασε ραγδαία μετάσταση. Επέστρεψε αμέσως στην Ελλάδα, όπου εργάστηκε για
λίγο με φοβερούς πόνους. Πέθανε, σε ηλικία μόλις 39 ετών, στις 23 Φλεβάρη του 1957.
Πηγές πληροφοριών : sansimera.gr/biographies - Βικιπαίδεια
Κυριακή 21 Φεβρουαρίου 2021
Σάββατο 20 Φεβρουαρίου 2021
Πέμπτη 18 Φεβρουαρίου 2021
Τετάρτη 17 Φεβρουαρίου 2021
Τρίτη 16 Φεβρουαρίου 2021
Δευτέρα 15 Φεβρουαρίου 2021
Κυριακή 14 Φεβρουαρίου 2021
Σάββατο 13 Φεβρουαρίου 2021
Ανέστης Δελιάς ή Ανεστάκι ή Αρτέμης (1912 - 1944)...
Ο Ανέστης Δελιάς (Δέλιος το πραγματικό του επίθετο), ίσως η πλέον τραγική φιγούρα
στο χώρο του ρεμπέτικου τραγουδιού, γεννήθηκε στη Σμύρνη το 1912 και πέθανε
ηρωϊνομανής στην Αθήνα τον Ιούλη του 1944.
στο χώρο του ρεμπέτικου τραγουδιού, γεννήθηκε στη Σμύρνη το 1912 και πέθανε
ηρωϊνομανής στην Αθήνα τον Ιούλη του 1944.
Καταγόταν από μουσική οικογένεια. Ο παππούς του Σιδερής Δέλιος έπαιζε βιολί, ο πα-
τέρας του Παναής (με παρατσούκλι Μαύρη Γάτα) σαντούρι και ο θείος του Μιχάλης,
βιολί.
Ο Ανέστης με τη μητέρα του Φωτεινή, έγκυο στη μικρότερη αδελφή του Ελένη, και την
άλλη αδελφή του Στέλλα, έρχονται πρόσφυγες στην Ελλάδα μετά την καταστροφή της
Σμύρνης, ενώ ο πατέρας του έχει σκοτωθεί από τους Τούρκους. Στην Ελλάδα ο Ανέστης
δουλεύει σε διάφορες δουλειές για να συντηρήσει την οικογένειά του.
Υπήρξε αυτοδίδακτος μουσικός. Αρχικά έπαιζε κιθάρα, στη συνέχεια μπαγλαμά και μετά
το 1930 μπουζούκι και εξελίχθηκε σε έναν δεξιοτέχνη του μπουζουκιού...
Γύρω στα 1930 δουλεύει σε ταβέρνα στη Δραπετσώνα. Εκεί γνωρίζεται με πολλούς μπου-
ζουξήδες από τους παλιότερους (Νίκος Αϊβαλιώτης, Σκούρτης ο τυπογράφος, κ.ά) αλλά
και τους νεότερους (Μάρκος Βαμβακάρης, Στράτος Παγιουμτζής κ.ά.). Πήρε μέρος στην
πρώτη ρεμπέτικη κομπανία με το Μάρκο Βαμβακάρη, το Γιώργο Μπάτη και το Στράτο
Παγιουμτζή, την περίφημη «Τετράς η ξακουστή του Πειραιώς», που εμφανίστηκε
Ο Ανέστης με τη μητέρα του Φωτεινή, έγκυο στη μικρότερη αδελφή του Ελένη, και την
άλλη αδελφή του Στέλλα, έρχονται πρόσφυγες στην Ελλάδα μετά την καταστροφή της
Σμύρνης, ενώ ο πατέρας του έχει σκοτωθεί από τους Τούρκους. Στην Ελλάδα ο Ανέστης
δουλεύει σε διάφορες δουλειές για να συντηρήσει την οικογένειά του.
Υπήρξε αυτοδίδακτος μουσικός. Αρχικά έπαιζε κιθάρα, στη συνέχεια μπαγλαμά και μετά
το 1930 μπουζούκι και εξελίχθηκε σε έναν δεξιοτέχνη του μπουζουκιού...
Γύρω στα 1930 δουλεύει σε ταβέρνα στη Δραπετσώνα. Εκεί γνωρίζεται με πολλούς μπου-
ζουξήδες από τους παλιότερους (Νίκος Αϊβαλιώτης, Σκούρτης ο τυπογράφος, κ.ά) αλλά
και τους νεότερους (Μάρκος Βαμβακάρης, Στράτος Παγιουμτζής κ.ά.). Πήρε μέρος στην
πρώτη ρεμπέτικη κομπανία με το Μάρκο Βαμβακάρη, το Γιώργο Μπάτη και το Στράτο
Παγιουμτζή, την περίφημη «Τετράς η ξακουστή του Πειραιώς», που εμφανίστηκε
στη μάντρα του Σαραντόπουλου στην Ανάσταση του Πειραιά το 1934. Τότε γνωρίζεται
με τη Νταίζη Σταυροπούλου, η οποία τον ερωτεύεται παράφορα.
Μοιραίο ρόλο στη ζωή του έπαιξε, από το 1937 που τη γνώρισε, μια πόρνη από τα μπουρ-
δέλα των Βούρλων η Κ. Σκουλαρίκα ή Σκουλαρικού που τον ρίχνει στην πρέζα. Μάταια
προσπαθεί ο φίλος του Μήτσος Καρυδάκιας (μπουζουξής, συνθέτης του σπουδαίου τρα-
γουδιού "Αφότου εγεννήθηκα" που δολοφονήθηκε στα 1942) να τον βοηθήσει να κόψει
την πρέζα. Το 1938 ο Μ. Γενίτσαρης τον βρίσκει εξόριστο ως τοξικομανή στη Νιό.
Τον βοηθάει να κόψει την πρέζα. Όταν επιστρέφει από την εξορία για να ξεφύγει από
τη Σκουλαρικού και την πρέζα φεύγει με τη Νταίζη Σταυροπούλου για τη Θεσσαλονίκη.
Δουλεύει εκεί για μικρό διάστημα και τελικά παρατάει τη Νταίζη στη Θεσσαλονίκη (όπου
την ανακαλύπτει ο Τσιτσάνης και αρχίζει η δικογραφική της καριέρα), επιστρέφει στην
Αθήνα και στην πρέζα. Με τη βοήθεια του Στράτου Παγιουμτζή και του Μπαγιαντέρα
καταφέρνει και πάλι να την κόψει, αλλά για λίγο.
Το καλοκαίρι του 1944 παίζουν μαζί στου Βλάχου, ο Ανέστος, ο Στράτος και ο Γενίτσαρης.
Παρά την πείνα και την εξαθλίωση ο Ανέστος εξακολουθεί να παίρνει ηρωΐνη.
Έτσι, ένα πρωί τον μαζεύει το κάρο του δήμου, άψυχο έξω από τον τεκέ του Ντανάκουλη
στο Μεταξουργείο.
Μερικά από τα τραγούδια του που έγιναν μεγάλες επιτυχίες, ήταν :
Χαρέμι στο χαμάμ, Το σακκάκι, Ο πόνος του πρεζάκια, Ο Νίκος ο Τρελλάκιας,
Το κουτσαβάκι , Σούρα και μαστούρα, Αθηναίισσα, Ραστ Νεβά μανές (Μόνον
εγώ γεννήθηκα αμαρτωλός), Ουσάκ (Το τραγούδι της ξενιτειάς), Τον άντρα σου
και μένα, κά.
Πηγή πληροφοριών : rebetiko.sealabs.net
13 Φλεβάρη 1873... Γεννήθηκε ο Φεοντόρ Ιβάνοβιτς Σαλιάπιν (Фёдор Ива́нович Шаля́пин) (1873 - 1938), κορυφαίος Ρώσος τραγουδιστής της όπερας. Με τη δυνατή και εκφραστική φωνή βαθύφωνου που διέθετε και τη σημαντική διεθνή σταδιοδρομία του, συγκαταλέγεται ανάμεσα στους κορυφαίους ομοτέχνους του όλων των εποχών...
Παρασκευή 12 Φεβρουαρίου 2021
Πέμπτη 11 Φεβρουαρίου 2021
Τετάρτη 10 Φεβρουαρίου 2021
Τρίτη 9 Φεβρουαρίου 2021
Δευτέρα 8 Φεβρουαρίου 2021
Κυριακή 7 Φεβρουαρίου 2021
Σάββατο 6 Φεβρουαρίου 2021
Παρασκευή 5 Φεβρουαρίου 2021
Πέμπτη 4 Φεβρουαρίου 2021
Εγγραφή σε:
Αναρτήσεις (Atom)