Γιατί εμείς δεν τραγουδάμε για να ξεχωρίσουμε αδερφέ μου απ’ τον κόσμο... Εμείς τραγουδάμε για να σμίξουμε τον κόσμο. (Γιάννης Ρίτσος)

Τρίτη 17 Απριλίου 2018

Γιοχάνες Μπραμς (Johannes Brahms) (1833 - 1897)...

Ο Γιοχάνες Μπραμς (Johannes Brahms), ήταν Γερμανός συνθέτης και πιανίστας, ένας από 
τους σημαντικότερους συνθέτες κλασικής μουσικής του 19ου αιώνα. Η μουσική του συνδυά-
ζει τη δραματική δύναμη και τη λυρική ένταση μαζί με μία ανακουφιστική ζεστασιά. 
Ο Μπραμς ήταν ριζοσπαστικός ως προς την αρμονική του τόλμη και την εκφραστική του 
δεινότητα, αλλά συντηρητικός στη χρήση των παραδοσιακών ή και αρχαϊκών ακόμη μου-
σικών δομών. Για να καταλάβουμε καλύτερα το χαρακτήρα και την τεχνική σύνθεσης του 
Μπραμς, μπορούμε να ανατρέξουμε στο δοκίμιο του Σένμπεργκ: «Μπραμς, ο Προοδευτι-
κός», στο οποίο αναιρείται η μέχρι τότε κρατούσα εικόνα του Μπραμς ως συντηρητικού 
και αναδεικνύεται η προοδευτικότητα της μουσικής του τουλάχιστον όσον αφορά στην 
οργάνωση των μουσικών φράσεων.

Γεννήθηκε στο Αμβούργο το 1833 από φτωχή οικογένεια. Ο πατέρας του, κοντραμπασίστας 
στο επάγγελμα, διέκρινε από πολύ νωρίς το ταλέντο του και φρόντισε να λάβει την κατάλλη-
λη μουσική παιδεία έγκαιρα. Όταν ο Μπραμς ήταν 20 χρονών, ο Σούμαν, που ήταν 23 χρό-
νια μεγαλύτερός του, μελέτησε ορισμένες από τις συνθέσεις του και εξήγγειλε τη γέννηση
μιας μεγαλοφυΐας. Υπάρχει η γενική πεποίθηση ότι ο Μπραμς και η σύζυγος του Ρόμπερτ 
Σούμαν, η πιανίστρια και συνθέτρια Κλάρα Βικ-Σούμαν, ήταν ερωτευμένοι, αλλά ότι η 
σχέση τους δεν ολοκληρώθηκε ίσως ποτέ, ούτε μετά το θάνατο του Σούμαν το 1856. 
Στη ζωή του Μπραμς έμελλε να υπάρξουν και άλλες αισθηματικές περιπέτειες, οι περισσό-
τερες όμως από αυτές ήταν μονομερείς. Ο συνθέτης δεν παντρεύτηκε ποτέ.

Το 1855 άρχισε τις εμφανίσεις του ως πιανίστας. Κατέλαβε τη θέση του διευθυντή ορχήσ-
τρας στην πριγκηπική αυλή του Ντέτμολντ και το 1859 ίδρυσε και ανέλαβε τη διεύθυνση 
μιας γυναικείας χορωδίας στο Αμβούργο. Απογοητευμένος από την αδυναμία του να διο-
ριστεί διευθυντής της Φιλαρμονικής του Αμβούργου, ο Μπραμς εγκαταστάθηκε το 1863 
στη Βιέννη όπου πέρασε την υπόλοιπή του ζωή. Δεν έγραψε ποτέ όπερα, αλλά συνέθεσε 
αριστουργήματα σε όλα σχεδόν τα υπόλοιπα μουσικά είδη: τέσσερις συμφωνίες, τέσσερα 
κοντσέρτα, δύο σερενάτες για ορχήστρα και δύο εισαγωγές. Συνέθεσε επίσης το «Γερμα-
νικό Ρέκβιεμ» (έντονα προσωπικού ύφους) και άλλα χορωδιακά έργα με συνοδεία και 
a capella, τραγούδια, μεγάλο όγκο έργων για μουσική δωματίου, τις παραλλαγές Χάυντν 
για ορχήστρα, τις παραλλαγές Χέντελ και Παγκανίνι για πιάνο, δεκάδες έργα για πιάνο 
(ήταν το αγαπημένο του όργανο), αλλά και έργα για εκκλησιαστικό όργανο. Πρέπει επί-
σης να μνημονεύσουμε τους ιδιαίτερα δημοφιλείς "Ουγγρικούς Χορούς" για τέσσερα χέ-
ρια, που γνώρισαν μετά τον Μπραμς πολλές ενορχηστρώσεις.
Ο Μπραμς αντιτάχθηκε στον ριζοσπαστισμό των πρωτοπόρων συνθετών Λιστ και Βάγκνερ 
και δέχτηκε επιθέσεις από τους οπαδούς τους. Προτού φτάσει στο τέλος της ζωής του, 
μεγάλο μέρος αυτής της πολεμικής είχε καταλαγιάσει. Μουσικοί και ακροατές είχαν αρχίσει
να καταλαβαίνουν ότι μπορεί κανείς να αγαπά τη μουσική που γεννήθηκε και στα δύο 
αντιμαχόμενα ιδεολογικά στρατόπεδα.

Πέθανε από καρκίνο του ήπατος στη Βιέννη, στις 3 Απριλίου 1897. Στην κηδεία του παρέσ-
τησαν χιλιάδες θαυμαστές του απ’ όλη την Ευρώπη και οι σημαίες κυμάτισαν μεσίστιες σε 
όλα τα πλεούμενα στο λιμάνι του Αμβούργου.

*Πηγή : Βικιπαίδεια

1 σχόλιο: